FALMËNI!
Kam kohë që s'kam shkruar ndonjë varg
A të krijoj ndonjë vjershë me rimë
Koha, ah kjo fajtore, që s'di të ndalojë
Më ka "vjedhur" muzën dhe qetësinë
Por sot, diç ndjeva, të më shtyjë
Diç ndjeva, vargut, m'i dha udhë
Është dhimbje, forcë, mall a gaz?
Ah, se ç'më preku, ç'më dha muzë!
Në ju gjetshin këto vargje
Këtij mëngjesi, a muzgut sonte
Falmëni, për mallin që më morri...
Falmëni, për shpirtin që vend kërkonte....
Sonte
U stepa nga bukuria e sime bije
U mallëngjeva nga sytë e saj të kaltër
Tek më shihnin plot habi!
Më kujtuan sytë e përlotur të nënës
Kur më përcolli së fundi...
U mrekullova pastaj
Nga kërshëria e syve të djalit
Të mëdhenj, kërkues
Plot kurreshtje e mendim
Sikur donin të më gjenin
Të fshehtën e shekullit
Zhbirues deri në pafundësi
Më kujtuan sytë e Atit, kur gaboja
S'ishte vendi për fjalë,
Veç sytë e kishin thënë
Atë që fjala s'mundet
Sonte më mallëngjyen
Sytë e kaltër të sime bije
Veshtrimi ngulmues i tim biri
Unë Nëna e tyre,
Sonte jam e pafuqishme
t'i bëj ballë largimit...
Brezi im...
C'i bëra vetvetes sonte
Ja vodha gjumin, këngët
Ja prisha vargjet, i rashë më qafë
e bëra të vajtojë, të mbajë zi
për këtë gjeneratë.
Brezi im i munduar
epokës së re i vjen rrotull
ke mbetur në udhëkryq
gjenerata ime e lodhur
Djemtë e brezit tim
nuk e shijuan dot
bukurinë vasherore
Vajzat e brezit tim
mbeten pa fëmijë në bark
"vejusha" mbeten"
pa burrat e vdekur
fëmijët të mëdhenj e të rritur
s'e njohën dot t'Anë.
Pengesë "emigracion ilegal"
per nje copëz bukë më të butë
për pak ujë për të pirë pa qenë etur
për pak dritë në strehëzën e rremë
për të vdekur larg e mos u tretur
për mallin që shpirtra dogji
që merr jete pa marrë shpirtin më parë
brezi im i bekuar,
ne udhëkryq epokal,
C'të bëjë më parë ?
Të kthehet djathas, majtas
a të marrë rrugën e mbrame,
përpara s'ka dritë të shohë matanë!
Brezi im i plakur
pa i ndritur mustaqja djaloshare
vajzat e bëra gra nga mosha...
pa burrat në shtrat,
fëmijët, dhe prindrit, te pafajshmit
trauma dhe plagë e brezit tim...
ja ç'i bera vetes dhe juve sonte...
gjeneratës sime...
ca vargje si vajtim...!
Nënës sime
Falenderim
Në krahët e shqipes
Si një zog i vogël
pa krahë, pa sy,
që s'di ç'është qielli hapur
fshehur diku nën një degë
e pafuqishme,e vogël
kam qënë !
Derisa një ditë,
në krahë më mbarte
Më tregove qiellin
Si shqipja, në fluturim
Atehëre kam ndjerë
Se si m'i dhe krahë trupit
Edhe shpirtit tim..
Unë dhe ti - nën një çadër
Cadrën mbajmë të dy sonte
Shiu i rrembyer na ka lagur
Cuditerisht çadrën shtrëngojmë
Ecim,rrugës ,sytë e shpirtit hapur
Ecim rrugës pa krye, pa fillim,pa dritë
Cadrën e rreckosur mbajmë sipër kokës
Duke ëndërruar për shiun të pushojë
Të thajmë trupin, flokët, rrobat
Mbase dhe zemrat e lagura
Cadrën mbajmë si jeta,elementin tokë
Duam të besojmë në diçka, mbase dhe gënjeshtrën
Që ndoshta një sup i lagur s'është asgjë
Presim ylberin tani, të dy me sytë nga qielli
Nuk flasim, ndjemjë dridhjet,ankthin
Të dy, me sytë lart, ku pritet dielli
Mendojme ,pyesim.,kur laget shpirti
Përpelitjet e tij, cila çadër i mbulon?
Jemi të dy mesantës, vetëm,të lodhur
Në heshtje, pyesim, vallë c'ditë po agon?
Lutje
Zot, pak ,vetem pak..më lerë të shoh
shkëlqimin yllëzor që rrezaton
fjala, flladi,deti,ëndrra,poezia
cdo gjë që vendlindjen më kujton
më bëj të ngrihem nga mendimi
ku jam zhytyr, lodhur nga rrugët e gjata
nga pagjumësia e shpirtit të rraskapitur
që troket çdo ditë portave të mërgimit
shpesh herë pa shpresë, pa dritë, pa siguri
më lerë të prehem pak, Zot,
në ëndrrën irreale, të gjej pak Shqipëri
Pastaj më trego si të prek ujvarën e zhurmshme
petalet e luleve, të imagjinatës, jetës
të ngrihem të hedh tutje mundimin
të prek gurgullimën ,premtimin e shpresës
motivin e mirë më jep të marr fjalën
me të të ngrej "kala" shpirti për botën e tërë
pastaj të këndoj si në rininë e hershme
shpirtin më bëj, o Zot, si deti, të gjerë...
Zgjohu!!
Zgjohu....erdhi agimi
shih rrezen e diellit
nga dritarja të përshëndet
s'e ndjen zërin e zogut
nga dega frut-ngarkuar, të thërret
zgohu s'e ndjen flladin?
që perden të përkund
mbi ballë dorën e largët
mes ëndrrës tënde sikur sjell
që ëmbël , si dorë e mëmës
që ke larg, bukur, të përkëdhel..
zgjohu paçka se ëndrra
të mban në krahët e saj
zgjohu ka ardhur ditë e re
me shpresë, më e mirë se dje
zgjohu, piklat e vesës
të prekësh tek vrapon barit te gjelbër
fundin e ëndrrës ja lerë harresës..
zgjohu, preke natyrën që qesh
lexo këto vargje, gëzim të ndjesh
zgjohu, ëmbël ,qesh si vetë drita
e ndjen, mes vargjesh zgjimin tënd prita!
Merita B.McCormack
Washington DC
Thursday, September 6, 2018
Ne pese vjetorin e vdekjes se nje gruaje te vecante - Ymehan Kulla
Pesë vite të shkuara, me 25 Gusht 2007, ndërroi jetë Teze Ymehan Kulla , kushërira e nënës sime. Nga mbiemri Kulla kuptohet se ne cilin fis ishte martuar. Ajo ishte vajzë nga fisi Kalaja, familja e nënës sime, dhe u martua ne fisin Kulla, po në fshatin Zëmblak.. Teze Ymehanin e mbaj mend që në vegjëlinë time, pasi ajo, njëlloj si nëna ime, ishte e dashuruar me këngën e muzikën, me vallet e me artin në përgjithësi. Vajzat e fisit Kalaja , sic më kanë treguar të aferm e bashkëfshatrë më të vjetër se prindrit e mij, visheshin me gusto e kujdesishni mire per veteveten megjithëse jetonin në kushte jashtezakonisht te vështira jo vetëm sepse I gjithë vendi vuante, por edhe sipse ishin nga familje të deklasuara dhe mezi mbaheshin ekonomikisht. Këto vajza qe me vonë u bënë gra e nëna, janë pjesë e atij brezi që nuk patën as rini të hershme, as nusëri as pleqëri të lumtur, sepse ato gezime potenicale për to, jua rrmbeu djalli qe e ka emrin komunizëm diktatorial. Por pavaresisht nga gjithë çndodhi, geni artistik dhe gëzimtar i trasheguar e lindur mbijetoi dhe ashtu sic po e ilustroj me poshtë me këtë rrefim të shkruar nga Pëllumbi (shkrimtari dhe diplomati I mirënohur), djali i madh i teze Ymehanit, ashtu e mbajmë mend edhe ne të gjithë tezen, të dashur, të qeshur, me këngë në gojë dhe plot dashuri e sic e rrezatonte ashtu edhe e merrte, sepse e meritonte! “Kripëmjaltëza” (pasuri fjalori ky titull) shoqërohet me foto të Tezes e disa familjare e pastaj vijon me dy këngë dasme që Teze Ymehani i këndonte dendur nëpër gëzime familjare, qoftë me mamanë time ose me mike të tjera korçare e devollesha dhe në fund kam vënë disa vargje që iu kushtova tezes kur ndërroi jetë … E kujtojmë në ketë pesëvjetor me mall, dhimbje për largimin, me dashuri e respect për c^fare I dhuroi familjes e shoqerisë gjatë jetës mbi tokë, e mbi të gjitha nuk e harrojmë kurrë buzëqeshjen e çiltërsinë dhe muzikalitetin e saj…
 |
| Cifti Xhevahir dhe Ymehan Kulla-te dy tashme nen shoqerine e engjejve |
I paharruar qoftë kujtimi i Teze Ymehanit dhe Zoti i faltë parajsën.
Kripëmjaltëza
Pëllumb Kulla
Hyjninë që sjell e ndjell buzagazin e një kombi, apo të një bashkësie njerëzish, unë do ta quaj Kripëmjaltëza. Nuk është veç përfytyrimi i një ëngjëllusheje të palodhur që nuk ka as forcë e as mjete t’u zgjidhë hallet njerëzve. Ajo hallet i le ashtu si janë, por si një motër klinike e kujdestare e dhembshur, që nuk merr dot përsipër ndërhyrje kirurgjikale, shpërndan vetëm barëra qetësuese dhe përtëritse.
Përfytyrimin për Kripëmjaltëzën unë e kam që në vegjëli. Mua më kujtohet sa shumë vuanin prindërit të na ushqenin ne fëmijëve, aty nga fillimet e viteve ‘50. E megjithë përpjekjet e mëdha të babait e mamasë, shpesh, flinim pa darkë. Na zinte gjumi duke dëgjuar një radio të vjetër Orion, ku ndiqnim emisionet muzikore të Radio Tiranës.
Një mbrëmje, babai u kthye nga puna dhe e kuptoi se dhe atë natë, nuk do të kish bukë për fëmijët e tij. Por ne, tashmë, ishim mësuar.. Ai na gjeti ne duke soditurmamanë tonë, që ashtu tek po fshinte, pat lënë fshesën dhe pat ngritur volumin e radios: në të po jepej një valle me motive të fushës së Korçës. Eh, ajo linte çdo gjë para tyre! Kur ishte e re, në fshat e mbanin në gojë të tërë, për hirin me të cilin hiqte vallet dhe tundte shaminë. Dhe tani, ajo kish rrëmbyer një nga ato kapset prej lecke që shërbejnë për të nxjerrë nga soba tepsitë e nxehta dhe nuk e la vallen as kur erdhi babai. Ama, i qeshi babait në vend të përshëndetjes. Babai hodhi shikimin nga ne. Ne vazhdonim të sodisnim.
- Presim të mbarojë vallja! – ia bëri babai.
Pastaj, atij vallja iu duk e gjatë dhe e pyeti mamanë teksa ajo vallzonte:
- Bëre gjë, për ato porositë që të lashë?
Mamaja pa e lënë vallzimin, nisi t’i raportonte të shoqit duke u përkulur hera-herës, për të respektuar me besnikëri koreografinë e valles.
- Nuk bleva asgjë se… Atë velenxen me thekë, nuk e shita dot!…
Vangja nuk më dha borxh, se nuk kishte…. Ajo vetë… do të kërkonte diku… E do të më jepte mua gjysmat e parave… Nuk i kanë dhënë, si duket… Prit, se këtu vallja e ka me të rrotulluar… Ashtu!… Darkë … as sonte… nuk ka! Pam Pam!.. Sa valle e bukur që është, e shkreta!- përfundoi me një psherëtimë admirimi mamaja dhe iu kthye fshesës.
Babai vështroi nga ne. Ne vetëm qeshnim. Unë, që isha më i madhi, u
ngrita i pari dhe fillova të imitoja mamanë duke vallëzuar me qef e duke e imituar raportimin ndaj babait, me tërë ashkun e kënaqësisë së valles:
- Hopa!… Drekë nuk kishim! Hopa! Darkë nuk kemi!.. Rroga jote nuk na del… Nuk na del e nuk na ngel! Eh, hopa!… Tani e kemi me të rrotulluar!.. Tra-ta-ta, e bukë s’ka!.. Sa valle e bukur, tra-la-la!…
Babai dhe mamaja qeshnin sa u dhembnin brinjët. Imitimi ishte i ngopur me ekzagjerime dhe po na dilte një copë komike e rallë. Motra dhe vëllezërit e mij më të vegjël, të zilepsur me suksesin që po korrja unë, me sytë që u ndrisnin, u ngritën dhe ata nën shëmbullin tim dhe sejcili imitonte mamanë sipas qejfit të vet. Që të gjithë fëmijët po kërcenim. Ata më të vegjlit nuk mbanin dot mend as fjalët:
- Drekë nuk kishim e darkë nuk kemi … Eh hopa!
Ato çaste tek ne kishte zbritur Kripëmjaltëza. Oh, sa kemi qeshur atë natë! Oh ç’vizitore fantastike kemi patur ne atë mbrëmje! Ne, si gjatë gjithë atij muaji, përsëri fjetëm pa ngrënë, por në ndryshim nga netët e tjera, kemi qeshur aq shumë, sa edhe sot pas kaqë dekadash, e mbajmë mend atë, si një nga mbrëmjet më të këndëshme të fëmijërisë sonë!…
Shkëputur nga libri i Pëllumb Kullës “Skënder Sallaku ose si qeshnim nën diktaturë”
********************************************************************************
 |
| Vajza Veke me prindrit Ymehan e Xhevahir Kulla |
1. Mbrapa shtëpisë mbike një ftua
Mbrapa shtëpisë
mbike një ftua
moj era limua
Kur ta këputsh mëëë…
Më thirr dhe mua
moj era limua
Unë e këputa
e m'u thërrmua
Moj era limua
e as për tynë
e as për mua
moj era limua
2.Nëpër limonj
E Dhënderr(emri) beu në….
nëpër limonj
Moj nëpër limonj
Shkovi nëneja e seç e zgjoj
Moj nëpër limonj
Ngrehu o djalë
të të martonj
Moj nëpër limonj
E me një nuse
të të gëzonj
Moj nëpër limonj….
Mbrapa shtëpisë
mbike një ftua
moj era limua
Kur ta këputsh mëëë…
Më thirr dhe mua
moj era limua
Unë e këputa
e m'u thërrmua
Moj era limua
e as për tynë
e as për mua
moj era limua
2.Nëpër limonj
E Dhënderr(emri) beu në….
nëpër limonj
Moj nëpër limonj
Shkovi nëneja e seç e zgjoj
Moj nëpër limonj
Ngrehu o djalë
të të martonj
Moj nëpër limonj
E me një nuse
të të gëzonj
Moj nëpër limonj….
**********************************************************
Poezia e mëposhtme është shkruar momente pas lajmit të vdekjes së Teze Ymehanit …Zoti e pranofte ne mbreterine e tij te perjetshme….
Këputmë një lule……
Nga Merita B.McCormack
Keputmë një lule Erëzmirë,
Këputma nga trungu e hidhma në det
Më mbaj ca petale, veç
Që me to të fshij lotin e mallit
Këputmë pastaj një degëz
E mbillma një pemë
Rritma një ftua, Pëllumbeshë
Cupat t'a kenë pajë vajzërore
Djemte t'i gëzohen luleve të tij,
Me shpengime fëminore
E pastaj kur oret mbi tokë të pakësohen
Në u trishtoftë ndonjë, e lotëzohet
Kujtoni historinë dhe këngën e një ftoi
Dasmave, sa herë Nëna e këndoi
Këputma një lule e hidhma ne det,
Këputma nga trungu, me rrënjët e thella
Bij e cupa, te larguar , në ju erdhtë ndonje lot
Fshijini ..e puthni me mall petalet që sjell Era……
Nene Tereza ne Irlande
(Shkruar e botuar ne SHBA dhe Europe ne Shtator 2007-Ketij shkrimi i eshte atribuar Cmimi "Kadmus" ne publicistike ne te njejtin vit)
Më tregoi se Vatikani e ka ratifikuar si vend të shenjtë,Papa Gjon Pali e ka vizituar vete atë vend dhe dhe se prifti i zonës, Monsinjor Horan, rreth viteve 1980, ngulmoi që të ndërtohej një aeroport ndërkombëtar për shkak të pelegrinëve te shumtë. Qeveria irlandeze e mbështeti dhe aeroporti u ndërtua e funksionon që prej pothuaj tre dekadash tani.
Nënë Tereza,- vazhdoi ajo,- murgesha shqiptare, vizitoi këtë vend në vitin 1993.
Atëherë e kuptova cdo gjë dhe tek bleva me nxitim disa relike dhurata dhe një foto të Nënë Terezës, mbeta e habitur nga shumë gjëra që mësova……dhe natyrisht emri i Nënë Terezës më lumturon gjithmonë…aq më tepër kur më thuhet në sy ,Shqiptarja Nënë Tereza…Kush nuk do ta dëshironte një “takim” te tillë me Nënë Terezën.?
Ata që e kanë njohur nga afër kanë shkruar dhe janë frymëzuar prej saj, ne shqiptarët që jemi pjesë e gjakut të saj jemi kombi i bekuar nga Zoti ta kemi Nënë Terezën motrën tonë.
Përgjatë viteve komuniste, emri i Nënë Terezës në Shqipëri ishte i panjohur krahasuar me njohjen në botë. Dihej që një murgeshë shqiptare jetonte në Indi dhe ishte bamirëse, por më shumë nuk flitej për të. Ndonjëherë kur mundnim të shihnim lajmet (në sekret) në televizionin e Shkupit, nga fotot kuptonim se ishte fjala për murgeshën shqiptare, dhe ndjenim keqardhje që ato lajme e ato bëma të saj nuk transmentoheshin në gjuhën shqipe,ne TVSH. Por arësyeja dihej, Shqipëria ishte vendi më ateist në botë. Çmimi Nobël dhënë Nënë Terezës, sikur i zgjoi pak autoritetet shqiptare, por vizita e saj në Shqipëri e shumëdashur prej saj, ishte jashtë rendit ditor te autoriteteve komuniste.
Edhe kur ajo ndodhi, u reklamua si një “ngarje pa rëndësi”.
Përpjekjet e Nënë Terezës për të ardhur në Shqipëri për t’i ofruar dashuri popullit të saj, gjithmonë hasën me djallin, komunizmin e pashoq. Ishte periudha kur qeveria defensive e Ramiz Alisë, përgjatë kohës së rrëzimit te diktaturave në bllokun lindor, bënte cmos të bllokonte ardhjen e Nënë Terezës në Shqipëri. Nënë Tereza, në një nga intervistat që i ka dhënë Kathryn Spink, autores së Biografisë së saj të autorizuar, thotë se kur Nënë Tereza kontaktoi qeverinë shqiptare, per te hapur një shtëpi bamirësie,Ramiz Alia i kishte thënë që të vish në Shqipëri e të hapësh një shtëpi përkujdesje do të thotë të thyesh ligjin dhe Nënë Tereza iu përgjigj : “Atëherë unë jam gati të thyej ligjin”!
Për Nënë Terezën thyerja e ligjieve të tilla qeveritare, në emër të dashurisë të shenjtë ishte e domosdoshme dhe plotësisht e mundshme. Mbajmë mend vizitën e saj në Shqipëri dhe kujtojmë se sa pak publicitet iu bë. Ndërkohë që radiot dhe televizionet e botës e shihnin si një moment historik për kombin tonë vizitën e saj ne memedheun e dashur. Ajo vizitë ishte mbajtur tepër sekret, as ne listën e pasagjerëve në avion,emri i saj nuk figuronte nga udhëtimi ne Romë prej Indisë. Në Romë Nënë Tereza morri bekimet e Papës dhe duke e ditur që euharistia (Corpi/Trupi i Krishtit) nuk shërbehej në Shqipërinë Komuniste, ajo me udhëzimet e Papa Gjon Palit, e morri me vete Euharistinë e bekuar dhe e vari në një medalion.
Këtë të vërtetë ma pohoi sot një nga priftërinjtë e famullisë ku ne jetojme ketu ne Washington DC (ku ne po jetojmë tani), dhe është këshilltar shpirtëror i misonit të bamirësisë në këtë zonë.
Duke biseduar me priftin, kujtova se jam e bekuar që takohem me fakte nga jeta e Nënë Terezës. Shpesh në rrugetimet tona, unë,sikundër edhe ju vëllezër dhe motra shtegtarë , kam hasur në objekte, njerëz, jetë të ndryshuara nga shpirti i madh i Nënë Terezës, por ende në Shqipëri, pavarësisht nga angazhimi qeveritar i sotëm, në tërësi populli ynë nuk e njeh ose nuk e ka përqafuar misionin e Nënë Terezës në dimensionet e duhura.
Personalisht kur kontaktoj me priftërinj, murgesha apo njerëz me pozita apo aktivistë e vullnetarë, mësues etj, të kishës, reagimi i parë është: “Oh sa me fat, qenke shqiptare nga vendi i Nënë Terezes”. Dhe une natyrisht ndjehem mjaft mirë…Gjithmonë kam ndjerë dhe ndjej adhurimin e të qenit shqiptar për hir të famës së mirë që na ka dhënë Nënë Tereza. Ne sërish si komb,në përgjithësi qëndrojmë larg frymëzimit të saj.
Së fundi po keqinterpretohet libri qe do të dali me titullin “Eja pranë dritës sime”, shkruar nga Imzot Brian Kolodiejchuk ,nje anëtar i devotshmën i misonarëve të bamirësisë. Disa media po e ekzagjerojnë dhe e keqpërdorin publikimin e letrave private shkruar nga Nënë Tereza superiorëve apo konfesorëve përgjatë vitive që ajo shërbeu në tokë në emër të Zotit të plotfuqishëm. Mes atyre mediave ka dhe zëdhënës të së gënjeshtrës edhe në gjuhën shqipe.
Por a e ka ulur kokën dikush dhe të pyesë vetveten: “Unë, njeriu i devotshëm, sa herë në ditë e dyshoj egzistencën e Zotit?”
Duke e lënë këtë pyetje për gjithsecilin t’i përgjgijet po vetes, dëshiroj të pyes sërish (vetveten se pari):
A ka mbështetje më të bukur shpirtërore dhe më te lumtur se gjetja e publikimi i këtyre letrave private të Nënë Terezës. A e kuptojme dot ne, mëkatarët e shumtë, lumturinë e shpirtit që vjen prej tyre?
Nëse Nënë Tereza rrëfen përmes letrave skutat më të thella të shpirtit, e kërkon një shenjë prej Zotit, pasi ajo ndeshet me të varfërit e më të varfërve, me të sëmurët ndër më të sëmurët, ajo përsëri nuk e ndërpreu asnjë cast punën e saj bamirëse.A ka ndonje njeri që të kundërshtojë këtë fakt?Besim absolute dhe dashuri absolute, këto janë ato veti që ajo mishëron.
Mendoj se cdo kush nga ne duhet të lumturohet ,pasi sheh se cdo njeri,edhe shënjtorët mbi tokë, kanë dyshime e pyetje,por asnjëherë nuk e ndalin punën,se në fund të fundit,atje është gjithë misteria e besimit,të shërbesh pa kërkuar prova.
Për shembull dyshimi e prove, mjafton te përmendim se si e provoi St.Tomasi,kur tha se Krishti nuk është ringjallur dhe kur Ai iu shfaq përmes Dritës, ishte po St.Thomasi që duke rënë më gjunjë klithi”Zoti im,Perëndia ime”
Për të mos e cytyr më tej punën që ateistët e mirepresin si “skandal”, do doja të sqaroja se mbledhësi dhe publikuesi i këtyre letrave e bën këtë për arësye të duhura e tejet të domosdoshme. Egziston një process për lumturim e shënjtërim. Përpara kanonizimit,(shenjterimit) çdo shenjtor kalon një periudhë ku jeta e tij/saj studjohet, kundrohet, analizohet dhe shpesh quhet “periudha e errët, pasi cdo gjë private bëhet publike”.
Për hir të së vërtetës, të jemi të lumtur që këto letra të Nënë Terezës, reflektimet, agonitë, pendimet , etj…në periudha të ndryshme, janë ruajtur dhe po publikohen tani. Për cdo kënd që mund të ketë dyshime ose edhe për ateistët, ose për cilindo qoftë që abuzon me të vërtetën, lidhur me figurën e Nënë Terezës,do përdorja dy nga shprehjet e mirënjohura të saj:
“Sot më shumë se kurrë ne kemi nevojë të lutemi për dritën që te shohim e njohim vullnetin e Zotit, për dashurinë që të pranojmë vullnetin e Zotit ,për mënyrën se si t’a zbatojmë vullnetin e Zotit” dhe
“E djeshmja ka shkuar, e ardhmja ende s’është këtu. Kemi vetëm të sotmen. Le të fillojmë!”
Dhe guri i qoshes së kësaj ndërtese që duhet filluar të ndërtohet për të pastruar shpirtin njerëzor e për të bërë punë të mira, është besimi! I joni qoftë besimi dhe bekimi!Le të lutemi për to!
Në dashuri dhe paqe, me respekt, Merita
Nga Merita Bajraktari McCormack
Washington DC,Shtator 2007
 |
| Foto: Porterti i Nënë Terezës ne Kishen e Shen Stefanit, Vjene, (Kur ne Shqiperi nuk e pranonin bota frymezohej prej saj). |
Para dhjetë ditësh u kthyem nga Irlanda ku vizituam familiarisht gjatë Verës. Gjithmonë në udhëtimet për ose nga ai vend përdorim fluturimet nga Dublini, kurse këtë herë zgjodhëm aeroportin Knock, në rrethin Mayo, në zonën Perëndimore të Irlandës,pasi donim të vizitonim atë zonë. Tek po nxitoja për nga restoranti i aeroportit, për të kaluar në dyert e sigurisë, në të majtë të shkallëve, pashë një kishëz të vogël, dhe u bëra kurioze pse kjo kishë këtu. Pas një momenti reflektues brenda saj, zbrita poshtë dhe me kapi syri një dyqan suvenirësh e relikesh fetare. Duke ditur se Irlanda është një “keshtjellë” kristianizmi, nuk është e habitshme që të shohësh diçka të tillë, qoftë edhe në aeroport, por u bëra kurioze tek pashë foton e madhe të Nënë Terezës në mur, me mbishkrimin: “Mother Teresa of Calcutta , pray for us” që përkthehet “Nënë Tereza e Kalkutës, lutu për ne”
Pyeta gruan tek banaku për disa detaje dhe më tregoi se në këtë vend njëqind e ca vjet më pare, 1879, është shfaqur Shën Maria me Shën Jozefin dhe Shën Gjonin, së bashku me altarin dhe shqerrën, përmes dritës në kishë.
Më tregoi se Vatikani e ka ratifikuar si vend të shenjtë,Papa Gjon Pali e ka vizituar vete atë vend dhe dhe se prifti i zonës, Monsinjor Horan, rreth viteve 1980, ngulmoi që të ndërtohej një aeroport ndërkombëtar për shkak të pelegrinëve te shumtë. Qeveria irlandeze e mbështeti dhe aeroporti u ndërtua e funksionon që prej pothuaj tre dekadash tani.
Nënë Tereza,- vazhdoi ajo,- murgesha shqiptare, vizitoi këtë vend në vitin 1993.
Atëherë e kuptova cdo gjë dhe tek bleva me nxitim disa relike dhurata dhe një foto të Nënë Terezës, mbeta e habitur nga shumë gjëra që mësova……dhe natyrisht emri i Nënë Terezës më lumturon gjithmonë…aq më tepër kur më thuhet në sy ,Shqiptarja Nënë Tereza…Kush nuk do ta dëshironte një “takim” te tillë me Nënë Terezën.?
Ata që e kanë njohur nga afër kanë shkruar dhe janë frymëzuar prej saj, ne shqiptarët që jemi pjesë e gjakut të saj jemi kombi i bekuar nga Zoti ta kemi Nënë Terezën motrën tonë.
Përgjatë viteve komuniste, emri i Nënë Terezës në Shqipëri ishte i panjohur krahasuar me njohjen në botë. Dihej që një murgeshë shqiptare jetonte në Indi dhe ishte bamirëse, por më shumë nuk flitej për të. Ndonjëherë kur mundnim të shihnim lajmet (në sekret) në televizionin e Shkupit, nga fotot kuptonim se ishte fjala për murgeshën shqiptare, dhe ndjenim keqardhje që ato lajme e ato bëma të saj nuk transmentoheshin në gjuhën shqipe,ne TVSH. Por arësyeja dihej, Shqipëria ishte vendi më ateist në botë. Çmimi Nobël dhënë Nënë Terezës, sikur i zgjoi pak autoritetet shqiptare, por vizita e saj në Shqipëri e shumëdashur prej saj, ishte jashtë rendit ditor te autoriteteve komuniste.
Edhe kur ajo ndodhi, u reklamua si një “ngarje pa rëndësi”.
Përpjekjet e Nënë Terezës për të ardhur në Shqipëri për t’i ofruar dashuri popullit të saj, gjithmonë hasën me djallin, komunizmin e pashoq. Ishte periudha kur qeveria defensive e Ramiz Alisë, përgjatë kohës së rrëzimit te diktaturave në bllokun lindor, bënte cmos të bllokonte ardhjen e Nënë Terezës në Shqipëri. Nënë Tereza, në një nga intervistat që i ka dhënë Kathryn Spink, autores së Biografisë së saj të autorizuar, thotë se kur Nënë Tereza kontaktoi qeverinë shqiptare, per te hapur një shtëpi bamirësie,Ramiz Alia i kishte thënë që të vish në Shqipëri e të hapësh një shtëpi përkujdesje do të thotë të thyesh ligjin dhe Nënë Tereza iu përgjigj : “Atëherë unë jam gati të thyej ligjin”!
Për Nënë Terezën thyerja e ligjieve të tilla qeveritare, në emër të dashurisë të shenjtë ishte e domosdoshme dhe plotësisht e mundshme. Mbajmë mend vizitën e saj në Shqipëri dhe kujtojmë se sa pak publicitet iu bë. Ndërkohë që radiot dhe televizionet e botës e shihnin si një moment historik për kombin tonë vizitën e saj ne memedheun e dashur. Ajo vizitë ishte mbajtur tepër sekret, as ne listën e pasagjerëve në avion,emri i saj nuk figuronte nga udhëtimi ne Romë prej Indisë. Në Romë Nënë Tereza morri bekimet e Papës dhe duke e ditur që euharistia (Corpi/Trupi i Krishtit) nuk shërbehej në Shqipërinë Komuniste, ajo me udhëzimet e Papa Gjon Palit, e morri me vete Euharistinë e bekuar dhe e vari në një medalion.
Këtë të vërtetë ma pohoi sot një nga priftërinjtë e famullisë ku ne jetojme ketu ne Washington DC (ku ne po jetojmë tani), dhe është këshilltar shpirtëror i misonit të bamirësisë në këtë zonë.
Duke biseduar me priftin, kujtova se jam e bekuar që takohem me fakte nga jeta e Nënë Terezës. Shpesh në rrugetimet tona, unë,sikundër edhe ju vëllezër dhe motra shtegtarë , kam hasur në objekte, njerëz, jetë të ndryshuara nga shpirti i madh i Nënë Terezës, por ende në Shqipëri, pavarësisht nga angazhimi qeveritar i sotëm, në tërësi populli ynë nuk e njeh ose nuk e ka përqafuar misionin e Nënë Terezës në dimensionet e duhura.
Personalisht kur kontaktoj me priftërinj, murgesha apo njerëz me pozita apo aktivistë e vullnetarë, mësues etj, të kishës, reagimi i parë është: “Oh sa me fat, qenke shqiptare nga vendi i Nënë Terezes”. Dhe une natyrisht ndjehem mjaft mirë…Gjithmonë kam ndjerë dhe ndjej adhurimin e të qenit shqiptar për hir të famës së mirë që na ka dhënë Nënë Tereza. Ne sërish si komb,në përgjithësi qëndrojmë larg frymëzimit të saj.
Së fundi po keqinterpretohet libri qe do të dali me titullin “Eja pranë dritës sime”, shkruar nga Imzot Brian Kolodiejchuk ,nje anëtar i devotshmën i misonarëve të bamirësisë. Disa media po e ekzagjerojnë dhe e keqpërdorin publikimin e letrave private shkruar nga Nënë Tereza superiorëve apo konfesorëve përgjatë vitive që ajo shërbeu në tokë në emër të Zotit të plotfuqishëm. Mes atyre mediave ka dhe zëdhënës të së gënjeshtrës edhe në gjuhën shqipe.
Por a e ka ulur kokën dikush dhe të pyesë vetveten: “Unë, njeriu i devotshëm, sa herë në ditë e dyshoj egzistencën e Zotit?”
Duke e lënë këtë pyetje për gjithsecilin t’i përgjgijet po vetes, dëshiroj të pyes sërish (vetveten se pari):
A ka mbështetje më të bukur shpirtërore dhe më te lumtur se gjetja e publikimi i këtyre letrave private të Nënë Terezës. A e kuptojme dot ne, mëkatarët e shumtë, lumturinë e shpirtit që vjen prej tyre?
Nëse Nënë Tereza rrëfen përmes letrave skutat më të thella të shpirtit, e kërkon një shenjë prej Zotit, pasi ajo ndeshet me të varfërit e më të varfërve, me të sëmurët ndër më të sëmurët, ajo përsëri nuk e ndërpreu asnjë cast punën e saj bamirëse.A ka ndonje njeri që të kundërshtojë këtë fakt?Besim absolute dhe dashuri absolute, këto janë ato veti që ajo mishëron.
Mendoj se cdo kush nga ne duhet të lumturohet ,pasi sheh se cdo njeri,edhe shënjtorët mbi tokë, kanë dyshime e pyetje,por asnjëherë nuk e ndalin punën,se në fund të fundit,atje është gjithë misteria e besimit,të shërbesh pa kërkuar prova.
Për shembull dyshimi e prove, mjafton te përmendim se si e provoi St.Tomasi,kur tha se Krishti nuk është ringjallur dhe kur Ai iu shfaq përmes Dritës, ishte po St.Thomasi që duke rënë më gjunjë klithi”Zoti im,Perëndia ime”
Për të mos e cytyr më tej punën që ateistët e mirepresin si “skandal”, do doja të sqaroja se mbledhësi dhe publikuesi i këtyre letrave e bën këtë për arësye të duhura e tejet të domosdoshme. Egziston një process për lumturim e shënjtërim. Përpara kanonizimit,(shenjterimit) çdo shenjtor kalon një periudhë ku jeta e tij/saj studjohet, kundrohet, analizohet dhe shpesh quhet “periudha e errët, pasi cdo gjë private bëhet publike”.
Për hir të së vërtetës, të jemi të lumtur që këto letra të Nënë Terezës, reflektimet, agonitë, pendimet , etj…në periudha të ndryshme, janë ruajtur dhe po publikohen tani. Për cdo kënd që mund të ketë dyshime ose edhe për ateistët, ose për cilindo qoftë që abuzon me të vërtetën, lidhur me figurën e Nënë Terezës,do përdorja dy nga shprehjet e mirënjohura të saj:
“Sot më shumë se kurrë ne kemi nevojë të lutemi për dritën që te shohim e njohim vullnetin e Zotit, për dashurinë që të pranojmë vullnetin e Zotit ,për mënyrën se si t’a zbatojmë vullnetin e Zotit” dhe
“E djeshmja ka shkuar, e ardhmja ende s’është këtu. Kemi vetëm të sotmen. Le të fillojmë!”
Dhe guri i qoshes së kësaj ndërtese që duhet filluar të ndërtohet për të pastruar shpirtin njerëzor e për të bërë punë të mira, është besimi! I joni qoftë besimi dhe bekimi!Le të lutemi për to!
Në dashuri dhe paqe, me respekt, Merita
Nga Merita Bajraktari McCormack
Washington DC,Shtator 2007
Peter Prifti: Recence per poezine e Merita B.McCormack
Mendime për librin “Tinguj Malli” të Merita Bajraktari McCormack
Nga Peter R. Prifti
Ky vëllim me poezi më tërhoqi, qysh në fillim, jo vetëm nga temat me interes që trajtohen brenda faqeve të vet, por edhe për vlerat e njohura letrare dhe artistike si: imazhe të gjetur, metaforë të bukur, gjuhë me shprehje origjinale, stanxa me rimë e kështu me radhë.
Thonë se një libër nuk njihet nga kopertina; më sakt, nga titulli që mban. Për ta kuptuar, ai duhet lexuar më parë. Por në rastin e librit Tinguj malli, mund të themi se ai njihet nga kopertina, sepse titulli përputhet bukur fort me përmbajtjen. Tema kryesore e librit është malli dhe nostalgjia që vlojnë në zemrën dhe shpirtin e autores. Ajo ka nostalgji zemër-çjerrëse për vendlindjen e saj, gjë që duket sidomos në poemat si: “Bukuria e vendlindjes”, “M’u lind sot një nipçe” (në Shqipëri), “Më jep”, dhe “Më pikoi një lot”.
Një nga poemat më të arrira është “Atij që më ka rrëmbyer zemrën”, që shfaq dashurinë e mëmës për fëmijën, dhe konkretisht dashurinë e zjarrtë të autores mëmë, për fëmijën e saj. Poema në fjalë përfaqëson një kategori të tërë të vjershave të këtij lloji, që vënë në dukje ndjenjat intime, mallin dhe dashurinë e thellë të autores për familjen dhe të afërmit e saj.
Merita McCormack paraqitet në këtë vëllim edhe si femër me shpirt romantik të theksuar. Një nga poezitë që pasqyrojnë më së miri zemrën e ndezur flakë nga dashuria romantike, është ajo me titullin urgjent “Eja me mua”. Kjo shquan jo vetëm për shprehjet e zjarrta të zemrës, që bëhet pre pa shpëtim e Eros-it, por edhe për metaforat e bukura të vargjeve si këta: “në do yjet si çati”, “hënën dritë dashurie”, “tokën shtrat dashuror”. Në këtë grup hyjnë edhe poemat “Si mund t’i them zemrës?” “Skllav”, dhe “Po ti?”
Një tipar tjetër i vëllimit është optimizmi që karakterizon botëkuptimin e autores. Në vjershën “Gëzo ditën!” ajo shpreh natyrën e saj optimiste, dhe orienton lexuesin që të shohë edhe ai anën e mirë të jetës, gjërat e bukura të botës, dhe t’i gëzojë ato me mirënjohje dhe përunjësi.
Poetesha Merita ka ndjenjë intuitive për gjuhën shqipe, si dhe njohuri për botën e psikologjisë. Një shembull i mirë i kësaj njohurie është poezia “Vrasja e shpirtit”, ku ajo depërton në psikologjinë e gruas, dhe vë në dukje esencën e natyrës së saj, pra, shpirtin delikat që, ndryshe nga trupi i saj i fortë si gur, thyet si qelqi nga fjala e ashpër. Një shembull tjetër që flet për botën e gruas është vjersha “Njoh një grua”. E ndërtuar me pesë stanxa dhe me vargje me rimë, kjo vjershë ka karakterin e një elegjie e cila, nga një anë ndriçon dhe lavdëron natyrën e gruas, dhe nga ana tjetër bën apel apo thirrje që ajo të vlerësohet për zemrën e saj plot dhembshuri, si dhe për vullnetin heroik që e dallon atë në punët e saj, gjatë rrugës së jetës.
Poezitë më të mira në këtë vëllim shquajnë dhe nga imazhet e ndezur që përshkojnë vargjet e tyre. Tipike është poema “Kupa e hidhërimit”, ku autorja shpalos me mjete të fortë poetike hidhërimin pa kufi që i solli humbja e një miqësie. Në përgjithësi, qendra e vëmendjes së saj janë njerëzit; janë fëmija, familja, dashnorët, shoqëria. Por aty-këtu, ajo interesohet edhe për Natyrën, edhe për filozofi, gjë që dëshmon për përmasat e gjera të botëkuptimit të saj.
Merita Bajraktari McCormack përfundon veprën e saj në mënyrë origjinale, dhe pikërisht me një poemë të titulluar “Nëse fjala ime në varg”, ku ajo shpreh sinqerisht ndjenjat e saj të ngrohta e të urta për lexuesin, duke shpresuar se ai do të mbetet i kënaqur me krijimtarinë e saj poetike. “Ju kam dhuruar shpirtin tim”, thotë ajo në këta vargje. Fjalë prekëse, vërtet. Ky është një gjest i bukur, që rrëfen qartë karakterin e saj fisnik, dhe respektin që ka për lexuesin.
San Diego, Kalifornia
Maj, 2007
Nga Peter R. Prifti
Ky vëllim me poezi më tërhoqi, qysh në fillim, jo vetëm nga temat me interes që trajtohen brenda faqeve të vet, por edhe për vlerat e njohura letrare dhe artistike si: imazhe të gjetur, metaforë të bukur, gjuhë me shprehje origjinale, stanxa me rimë e kështu me radhë.
Thonë se një libër nuk njihet nga kopertina; më sakt, nga titulli që mban. Për ta kuptuar, ai duhet lexuar më parë. Por në rastin e librit Tinguj malli, mund të themi se ai njihet nga kopertina, sepse titulli përputhet bukur fort me përmbajtjen. Tema kryesore e librit është malli dhe nostalgjia që vlojnë në zemrën dhe shpirtin e autores. Ajo ka nostalgji zemër-çjerrëse për vendlindjen e saj, gjë që duket sidomos në poemat si: “Bukuria e vendlindjes”, “M’u lind sot një nipçe” (në Shqipëri), “Më jep”, dhe “Më pikoi një lot”.
Një nga poemat më të arrira është “Atij që më ka rrëmbyer zemrën”, që shfaq dashurinë e mëmës për fëmijën, dhe konkretisht dashurinë e zjarrtë të autores mëmë, për fëmijën e saj. Poema në fjalë përfaqëson një kategori të tërë të vjershave të këtij lloji, që vënë në dukje ndjenjat intime, mallin dhe dashurinë e thellë të autores për familjen dhe të afërmit e saj.
Merita McCormack paraqitet në këtë vëllim edhe si femër me shpirt romantik të theksuar. Një nga poezitë që pasqyrojnë më së miri zemrën e ndezur flakë nga dashuria romantike, është ajo me titullin urgjent “Eja me mua”. Kjo shquan jo vetëm për shprehjet e zjarrta të zemrës, që bëhet pre pa shpëtim e Eros-it, por edhe për metaforat e bukura të vargjeve si këta: “në do yjet si çati”, “hënën dritë dashurie”, “tokën shtrat dashuror”. Në këtë grup hyjnë edhe poemat “Si mund t’i them zemrës?” “Skllav”, dhe “Po ti?”
Një tipar tjetër i vëllimit është optimizmi që karakterizon botëkuptimin e autores. Në vjershën “Gëzo ditën!” ajo shpreh natyrën e saj optimiste, dhe orienton lexuesin që të shohë edhe ai anën e mirë të jetës, gjërat e bukura të botës, dhe t’i gëzojë ato me mirënjohje dhe përunjësi.
Poetesha Merita ka ndjenjë intuitive për gjuhën shqipe, si dhe njohuri për botën e psikologjisë. Një shembull i mirë i kësaj njohurie është poezia “Vrasja e shpirtit”, ku ajo depërton në psikologjinë e gruas, dhe vë në dukje esencën e natyrës së saj, pra, shpirtin delikat që, ndryshe nga trupi i saj i fortë si gur, thyet si qelqi nga fjala e ashpër. Një shembull tjetër që flet për botën e gruas është vjersha “Njoh një grua”. E ndërtuar me pesë stanxa dhe me vargje me rimë, kjo vjershë ka karakterin e një elegjie e cila, nga një anë ndriçon dhe lavdëron natyrën e gruas, dhe nga ana tjetër bën apel apo thirrje që ajo të vlerësohet për zemrën e saj plot dhembshuri, si dhe për vullnetin heroik që e dallon atë në punët e saj, gjatë rrugës së jetës.
Poezitë më të mira në këtë vëllim shquajnë dhe nga imazhet e ndezur që përshkojnë vargjet e tyre. Tipike është poema “Kupa e hidhërimit”, ku autorja shpalos me mjete të fortë poetike hidhërimin pa kufi që i solli humbja e një miqësie. Në përgjithësi, qendra e vëmendjes së saj janë njerëzit; janë fëmija, familja, dashnorët, shoqëria. Por aty-këtu, ajo interesohet edhe për Natyrën, edhe për filozofi, gjë që dëshmon për përmasat e gjera të botëkuptimit të saj.
Merita Bajraktari McCormack përfundon veprën e saj në mënyrë origjinale, dhe pikërisht me një poemë të titulluar “Nëse fjala ime në varg”, ku ajo shpreh sinqerisht ndjenjat e saj të ngrohta e të urta për lexuesin, duke shpresuar se ai do të mbetet i kënaqur me krijimtarinë e saj poetike. “Ju kam dhuruar shpirtin tim”, thotë ajo në këta vargje. Fjalë prekëse, vërtet. Ky është një gjest i bukur, që rrëfen qartë karakterin e saj fisnik, dhe respektin që ka për lexuesin.
San Diego, Kalifornia
Maj, 2007
Subscribe to:
Posts (Atom)