Nga Peter R. Prifti
Ky vëllim me poezi më tërhoqi, qysh në fillim, jo vetëm nga temat me interes që trajtohen brenda faqeve të vet, por edhe për vlerat e njohura letrare dhe artistike si: imazhe të gjetur, metaforë të bukur, gjuhë me shprehje origjinale, stanxa me rimë e kështu me radhë.
Thonë se një libër nuk njihet nga kopertina; më sakt, nga titulli që mban. Për ta kuptuar, ai duhet lexuar më parë. Por në rastin e librit Tinguj malli, mund të themi se ai njihet nga kopertina, sepse titulli përputhet bukur fort me përmbajtjen. Tema kryesore e librit është malli dhe nostalgjia që vlojnë në zemrën dhe shpirtin e autores. Ajo ka nostalgji zemër-çjerrëse për vendlindjen e saj, gjë që duket sidomos në poemat si: “Bukuria e vendlindjes”, “M’u lind sot një nipçe” (në Shqipëri), “Më jep”, dhe “Më pikoi një lot”.
Një nga poemat më të arrira është “Atij që më ka rrëmbyer zemrën”, që shfaq dashurinë e mëmës për fëmijën, dhe konkretisht dashurinë e zjarrtë të autores mëmë, për fëmijën e saj. Poema në fjalë përfaqëson një kategori të tërë të vjershave të këtij lloji, që vënë në dukje ndjenjat intime, mallin dhe dashurinë e thellë të autores për familjen dhe të afërmit e saj.
Merita McCormack paraqitet në këtë vëllim edhe si femër me shpirt romantik të theksuar. Një nga poezitë që pasqyrojnë më së miri zemrën e ndezur flakë nga dashuria romantike, është ajo me titullin urgjent “Eja me mua”. Kjo shquan jo vetëm për shprehjet e zjarrta të zemrës, që bëhet pre pa shpëtim e Eros-it, por edhe për metaforat e bukura të vargjeve si këta: “në do yjet si çati”, “hënën dritë dashurie”, “tokën shtrat dashuror”. Në këtë grup hyjnë edhe poemat “Si mund t’i them zemrës?” “Skllav”, dhe “Po ti?”
Një tipar tjetër i vëllimit është optimizmi që karakterizon botëkuptimin e autores. Në vjershën “Gëzo ditën!” ajo shpreh natyrën e saj optimiste, dhe orienton lexuesin që të shohë edhe ai anën e mirë të jetës, gjërat e bukura të botës, dhe t’i gëzojë ato me mirënjohje dhe përunjësi.
Poetesha Merita ka ndjenjë intuitive për gjuhën shqipe, si dhe njohuri për botën e psikologjisë. Një shembull i mirë i kësaj njohurie është poezia “Vrasja e shpirtit”, ku ajo depërton në psikologjinë e gruas, dhe vë në dukje esencën e natyrës së saj, pra, shpirtin delikat që, ndryshe nga trupi i saj i fortë si gur, thyet si qelqi nga fjala e ashpër. Një shembull tjetër që flet për botën e gruas është vjersha “Njoh një grua”. E ndërtuar me pesë stanxa dhe me vargje me rimë, kjo vjershë ka karakterin e një elegjie e cila, nga një anë ndriçon dhe lavdëron natyrën e gruas, dhe nga ana tjetër bën apel apo thirrje që ajo të vlerësohet për zemrën e saj plot dhembshuri, si dhe për vullnetin heroik që e dallon atë në punët e saj, gjatë rrugës së jetës.
Poezitë më të mira në këtë vëllim shquajnë dhe nga imazhet e ndezur që përshkojnë vargjet e tyre. Tipike është poema “Kupa e hidhërimit”, ku autorja shpalos me mjete të fortë poetike hidhërimin pa kufi që i solli humbja e një miqësie. Në përgjithësi, qendra e vëmendjes së saj janë njerëzit; janë fëmija, familja, dashnorët, shoqëria. Por aty-këtu, ajo interesohet edhe për Natyrën, edhe për filozofi, gjë që dëshmon për përmasat e gjera të botëkuptimit të saj.
Merita Bajraktari McCormack përfundon veprën e saj në mënyrë origjinale, dhe pikërisht me një poemë të titulluar “Nëse fjala ime në varg”, ku ajo shpreh sinqerisht ndjenjat e saj të ngrohta e të urta për lexuesin, duke shpresuar se ai do të mbetet i kënaqur me krijimtarinë e saj poetike. “Ju kam dhuruar shpirtin tim”, thotë ajo në këta vargje. Fjalë prekëse, vërtet. Ky është një gjest i bukur, që rrëfen qartë karakterin e saj fisnik, dhe respektin që ka për lexuesin.
San Diego, Kalifornia
Maj, 2007
No comments:
Post a Comment